Hesaplamalar

Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir?

Kıdem tazminatı, çalışanın belirli nedenler yüzünden işinden ayrılırken, işverenin kendisine vermekle yükümlü olduğu bir tazminattır. Bu durum 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde açıkça belirtilmiştir.

Aynı iş kanununun 24.maddesi gereğince bazı durumlarda çalışan kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir. Fakat kıdem tazminatı hakkından faydalanabilmek için çalışanın aynı iş yerinde 1 sene boyunca işine devam ediyor olması gerekmektedir. Şu gibi durumlarda çalışan kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir:

• İşverenin geçerli bir gerekçesi olmaksızın, çalışanın iş sözleşmesini sona erdirip işten çıkarması durumunda
• Kadın çalışanların evlenmeleri durumunda, evlendikleri tarihten itibaren 1 yıl içerisinde istifa etmesi durumunda
• Erkek çalışanların askerlik görevlerini yerine getirmek amacıyla işten çıkması durumunda (Sülüs belgesini işverene getirmeli)
• Çalışan kişinin emekliliğe hak kazanmış olması durumunda (SGK’dan emekli olduğunu beyan eden imzalı bir belgeyi işverene getirmeli)
• Çalışanın herhangi bir sebepten ötürü vefat etmesi durumunda, çalışanın yakınlarına kıdem tazminatı verilmesi gerekmektedir. (Vefat eden çalışan yakınlarının mahkemeden yazı getirmesi gerekmektedir.)

Çalışan İstifa Ederse Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

Çalışanın istifa edip kıdem tazminatı alması için bir takım koşulların oluşması ve sebeplerin olması gerekmektedir. Şu gibi durumlarda istifa eden çalışan kıdem tazminatı alabilir;

Sağlık Sebepleri

• Çalıştığı işi nedeniyle sağlığını kaybetme ihtimali
• Çalıştığı işi nedeniyle sağlığını kaybetmesi

Ahlak ve İyi Niyete Uymayan Sebepler

• İşverenin çalışana yalan söylemesi
• İşverenin çalışanı taciz etmesi
• İşverenin çalışanın ücretini ödememesi ya da sürekli gecikmeli ödemesi

İşverenden Kaynaklanan Zorlayıcı Sebepler

Çalışan, işveren kaynaklı herhangi bir durumdan dolayı 1 haftadan fazla bir süre boyunca işine gelmezse, parasını alamazsa ve de işverenin kendinden kaynaklanan nedenlerden dolayı çalışanından gelmediği günlerin ücretini keserse, çalışan kişi kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Yukarıda belirtilen nedenlerin dışında başka hiçbir nedenden dolayı çalışan kıdem tazminatı alamaz.

İşveren Çalışanı Kıdem Tazminatı Ödemeden İşten Çıkarabilir Mi?

İş Kanunu’nun 25.maddesi gereğince şu gibi durumlarda işveren çalışanı kıdem tazminatı ödemeden işten çıkarma yetkisine sahiptir;

Sağlık Sebepleri

• Çalışan şahsi yaşantısında kendine dikkat etmediği için arka arkaya 3 gün boyunca işe gitmeyip rapor alırsa, aynı şekilde farklı günlerde de toplam 5 gün sağlık sorunları nedeniyle rapor alırsa,
• Çalışan bulaşıcı bir hastalık geçirirse; işveren, çalışanı kıdem tazminatı ödemeden işten çıkarma hakkına sahiptir. Ancak bu gibi durumlarda çalışanın sağlığının iyi olmamasından ötürü Yargıtay çalışanlara kıdem tazminatı alma hakkı tanır.

Ahlak ve İyi Niyete Uymayan Sebepler

• Çalışan, işverenine mesleği hakkında aldatıcı ve yanıltıcı konuşuyor, yalan söylüyorsa
• Çalışan, işverenin şahsına ya da ailesine hakaret ve küfür ediyorsa
• Çalışan, işyerindeki diğer çalışanlara sataşıyor ve çalışma ortamını bozuyorsa
• Çalışan, işyerinde çalışan bir başka çalışana tacizde bulunursa
• Çalışan, işvereninin güvenirliğine ve dürüstlüğüne aykırı tutumlar sergiliyorsa
• Aynı ay içerisinde çalışan arka arkaya 2 gün, farklı günlerde ise toplam 3 gün işe gelmiyorsa
• Çalışan, sorumluluğunda olan işleri ve görevlerini yerine getirmemekte ısrarcı davranıyorsa
• Çalışanın kullandığı ve kendi sorumluluğunda olan makine, malzeme ve iş gereçlerini kendi hatası yüzünden bozduysa ve aylık ücreti bu makine, malzeme ya da iş gerecinin ücretini karşılamıyorsa
• İşveren, çalışanı kıdem tazminatı ödemeden işten çıkarma hakkına sahiptir.

Çalışandan Kaynaklanan Zorlayıcı Sebepler

Çalışan, çalışmakta olduğu iş yerine zorlayıcı herhangi bir nedenden ötürü 1 haftayı geçkin bir süre boyunca gelmezse; işveren, çalışanı kıdem tazminatı ödemeden işten çıkarma hakkına sahiptir.