Yönetici Özeti
Günümüzün hızla değişen pazarlarında, Orta Doğu ve dünya genelindeki işletmeler, taleplere yanıt verme hızını artırma, maliyetleri azaltma ve güvenilir tedarik kaynaklarını güvence altına alarak dayanıklılık oluşturma stratejilerine giderek daha fazla öncelik veriyor. Bölgedeki kamu kurumları, tedarik zinciri dinamiklerini yeniden şekillendirmek için bölgesel iş birliği ve inovasyona vurgu yaparak bu çabalara iddialı yerelleşme girişimleriyle destek veriyorlar. Jeopolitik gerilimler, pandemi ve iklim riskleri gibi art arda yaşanan krizler, etkin tedarik zinciri stratejilerine duyulan ihtiyacı arttırdı. Bu nedenle, yeni zorluklarla baş edebilmek için işletmelerin tedarik zincirlerini yeniden yapılandırmaları gerekiyor. Kızıl Deniz’de yaşanan son kriz, kilit ticaret koridorlarının ne kadar kırılgan olduğunu ortaya çıkarttı, yüksek maliyetlere neden olan Afrika üzerinden rota oluşturulmasını zorunlu hale getirdi ve alternatif taşımacılık rotalarına ait ihtiyacın altını çizdi. Buna karşılık, işletmeler doğrusal ve maliyet odaklı tedarik zincirlerinden uzaklaşarak hem performansı hem de esnekliği arttıran yerelleştirilmiş ağlara geçiş yapıyor.
“Tam zamanında” (Just in time) stratejisinden “her ihtimale karşı” (Just in case) stratejisine geçiş; yeni koşullara uyum sağlayabilmek, sürekliliği sağlamak ve maliyetleri etkin yönetmek için şirketleri, tedarikçi ağlarını çeşitlendirmeye, komşu ve yakın coğrafyalardan ürün tedarik etmeye ve birden fazla kaynaktan tedarik uygulamasını benimsemeye zorluyor.
Tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesi, işletmelerin baş etmesi gereken zorlukları ve olası aksiliklerden kaçınmak için stratejiler geliştirmesi ve uygulaması ihtiyacını da beraberinde getiriyor. Körfez İşbirliği Konseyi’nde (GCC) ithalata bağımlılık ve yerel tedariğin limitli olması, hammaddeye erişimi engelliyor; sanayi altyapısı ve taşıma ağlarındaki boşluklar ve yüksek operasyon maliyetleri de diğer zorluklar arasında.
Ayrıca, özellikle üretim ve dijital analitik alanlarında ileri teknoloji entegrasyonu ve iş gücü becerilerindeki eksiklikler, hedefe yönelik kamusal girişimlere duyulan ihtiyacın altını çiziyor. Kamu kurumları, yasal düzenlemelere netlik kazandırarak, yerel yetkinlik yatırımını teşvik ederek, altyapıyı iyileştirerek ve yetenek gelişimini destekleyerek bu tür engellerin aşılmasında kilit rol oynuyor. Şirketlerin yerelleştirmeyi başarılı bir şekilde gerçekleştirebilmesi ve ekonomik dayanıklılığını kazanabilmesi için iş birliği, inovasyon ve sürdürülebilir büyümeyi teşvik eden ekosistemlerin kurulmasını elzem hale getiriyor.
Bu çalışmanın bir parçası olarak, Türkiye’deki farklı sektör oyuncularının katılımıyla da birlikte, PwC Orta Doğu, Massachusetts Institute of Technology (MIT) Veri Bilimi Laboratuvarı ile kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırmanın amacı, tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesinin performansı nasıl etkilediğini inceleyerek şirketlerin verimliliğini ve küresel rekabet gücünü arttırırken, yerel ekonomileri güçlendirmek için görüşler sunmaktı.
Araştırmada, yetenek eksiklikleri ve kompleks yasal düzenlemelerle ilgili küresel ve GCC’ye özgü zorlukların detaylı olarak incelenmesiyle oluşturulan görüşler yer alıyor. Böylelikle, yerelleştirmenin başarıyla gerçekleştirilmesini sağlayan ya da engelleyen kritik faktörler tespit edilerek kamu kurumlarının etkin yerelleştirme stratejilerini destekleyen ekosistemler yaratmadaki rolünün altı çizilmiş oluyor.
Son olarak, bu araştırma, politika yapıcılar, ulusal öncüler ve stratejik tedarik zinciri avantajlarından faydalanmak isteyen işletmeler için hayata geçirilebilir tavsiyeler sunuyor.
Bu araştırmada yerelleştirme aşamaları ile tedarik zinciri performansını arttıran kritik faktörler arasındaki dinamikler inceleniyor. Bu dinamikler arasında dayanıklılığın arttırılması, verimliliğin iyileştirilmesi, pazara daha hızlı cevap verebilme, maliyet azaltımı, sürdürülebilirlikle ilgili avantajlar ve yüksek seviye kalite kontrolü yer alıyor.
Raporun temel bölümleri şu şekilde:
01
Stratejik yerelleştirme ile tedarik zinciri performansının açığa çıkarılması: Herkese uygun tek bir çözüm yok
02
Tedarik zincirinin etkin şekilde yerelleştirilmesinin önündeki engelleri aşmak
03
Tedarik zincirinin etkin şekilde yerelleştirilmesi için ekosistemlerin kurulmasında kamu kurumlarının rolü
