Kapsam
31.12.2018 tarihli ve 30642 sayılı 4.Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan “Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan Ve Ondan Fazla Çalışanı Bulunan İşyerlerinde İşsizlik Sigortası Primi İşveren Payı Teşvikinden Yararlanılmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek-4.Maddesinde düzenlenmiş olan teşvikten yararlanma usul ve esasları açıklanmıştı.
11.04.2023 tarihli 2023/18 sayılı SGK Genelgesinde de; 3 yıl süreyle ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan işyerlerine 3 yıl süreyle sağlanacak işsizlik sigortası primi işveren payının %2 yerine %1 olarak uygulanması ile ilgili bazı önemli hususlar açıklanmıştır.
1) Kapsama Giren İşyerleri
Çok tehlikeli sınıfta yer alıp 10’dan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl süreyle ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen özel sektör ve kamu işyerleri işsizlik sigortası prim teşvikinden yararlanabilecektir.
2) Teşvikten Yararlanırken Ölümlü veya Sürekli İş Göremezlikle Sonuçlanan İş
Kazası Meydana Gelmesi Halinde Teşvik Uygulamasına Son Verilmesi Teşvikten yararlanmada esas şartın kapsama giren işyerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazasının meydana gelmemesi olduğundan;
- Teşvikten yararlanılacak 3 yıllık sürede ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi ve iş kazasının yasal süresi içinde SGK’ya bildirilmesi halinde, iş kazasının yaşandığı tarihi takip eden ay/dönem başından itibaren işyerinin teşvikine son verilecek ve yersiz yararlanılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile işverenden tahsil edilecektir.
- İşverenin birden fazla çok tehlikeli işyerinin teşvikten yararlanması halinde; ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan ve yasal süresi içinde bildirilen iş kazası hangi işyerinde meydana geldiyse o işyerinin teşvik uygulamasına son verilecek, diğer işyerleri ise teşvikten yararlanmaya devam edebilecek,
Ancak;
- İşyerinin, İSG-KATİP’e kayıtlı onaylanmış ve devam eden iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin verilmesine ilişkin, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ya da İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğine göre Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar ile yapılmış bir sözleşmesinin bulunmaması durumunda, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin alınmadığı ay başından itibaren veya,
- İşyeri tehlike sınıfının çok tehlikeli sınıftan tehlikeli/az tehlikeli sınıfa dönüşmesi halinde tehlike sınıfı değişiklik tarihini takip eden ay/dönem başından itibaren sadece sözleşmesi bulunmayan veya tehlike sınıfı değişen işyerlerinin,
- Toplam sigortalı sayısının 10 ve altına düşmesi halinde teşvikten yararlanan çok tehlikeli sınıfta yer alan tüm işyerleri için teşvik uygulamasına çalışan sayısının on ve altına düştüğü ay/dönem başından itibaren,
Son verilecektir.
3) Teşvikten Yararlandıktan Sonra İş Kazasının Meydana Geldiğinin Tespiti Halinde Yararlanılan Teşviklerin Geri Alınması
Teşvikten yararlandıktan sonra, teşvikten yararlanmaya esas şartların arandığı veya teşvikten yararlanılan 3 yıllık sürede ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazasının meydana geldiğinin tespiti halinde;
- Sadece iş kazasının meydana geldiği tarihi takip eden aydan itibaren iş kazasının meydana geldiği yılda ve takip eden üç yıllık sürede yararlanılan işsizlik sigortası işveren hissesi primlerinin gecikme cezası ve gecikme zammı ile işverenden tahsil edilecek,
- İş kazasının yaşandığı tarih ve öncesinde yararlanılan teşvikler geri alınmayacaktır.
4) Teşvikten Yasaklama
- Teşvikten yararlanan işverenlerden, ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazalarını bildirmeyenler veya geç bildirenler kapsama giren tüm işyerleri için iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren eksik ödedikleri işsizlik sigortası işveren hissesi primleri, gecikme cezası ve gecikme zammı ile tahsil edilecek,
- İş kazasının tespit edildiği tarihi takip eden aydan itibaren 5 yıl süre ile teşvikten yasaklanacak,
- Asıl işveren için verilen yasaklama kararı ise alt işverene uygulanmayacaktır.
- Alt işverene verilen yasaklama kararı asıl işverene de uygulanacak, ancak diğer alt işverenlere uygulanmayacaktır.
- Haklarında yasaklama kararı verilen işyerinin, şahıs şirketi olması hâlinde, şirket ortaklarının tamamı; sermaye şirketi olması hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında 5 yıl süreyle yasaklama yapılacaktır.
- Teşvikten yasaklama kararı verilenlerin ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları hâlinde bu şahıs şirketi hakkında, sermaye şirketinde ortak olmaları hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da teşvikten 5 yıl süreyle yasaklama yapılacaktır.
- Hakkında yasaklama kararı verilen işyerinin, adi ortaklık, komandit veya kollektif şirketi olması halinde bu şirket ortaklarının tamamı hakkında; limited, anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket olması halinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortakların tamamı hakkında yasaklama işlemi yapılacaktır.
- Hakkında yasaklama kararı verilen gerçek veya tüzel kişinin, komandit veya kollektif şirketine ortak olması halinde bu işyerleri hakkında da, sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları limited, anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler hakkında da yasaklama işlemi yapılacaktır
5) Diğer Hususlar
- Teşvikten yararlanmak istemeyen işverenler bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğüne dilekçe ile başvuruda bulunabileceklerdir.
- Bütün şartları sağladığı halde, şartların sağlanıp sağlanmadığının kontrolü aşamasında Kurum sisteminden kaynaklanan nedenlerden dolayı bu teşvikten yararlanamayan işverenler, Kuruma başvurmaları halinde bu teşvikten yararlandırılacaktır.
- Asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, asıl ve alt işverenlerin tehlike sınıflarının farklı olması halinde, sadece çok tehlikeli sınıfta yer alan asıl veya alt işverenler bu teşvik kapsamına girecektir.
Söz konusu Genelgenin hükümleri 01.01.2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi olan 11.04.2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.