Akaryakıt, L.P.G., Tütün ve Alkollü İçkilerde Teminat Uygulaması

Açıklama:

2/9/2021 tarihli ve 31586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 531 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile akaryakıt ve LPG piyasasında fatura düzenleme süresi ile aynı ürünlerin yanı sıra tütün mamulleri ve alkollü içeceklerde teminat uygulamasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.

531 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yapılan düzenlemeler aşağıdadır.

1- Akaryakıt ve LPG piyasasında teslim anında fatura düzenlenmesi

1 Ocak 2022 tarihinden itibaren:

• 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununu ve 5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu uyarınca lisansa tabi faaliyetlerde bulunan rafinerici, dağıtıcı, bayi ve serbest kullanıcılar kendi aralarında yaptıkları akaryakıt ve LPG tesliminde,
• Tankerlerle veya özel nakliye araçlarıyla taşınmak suretiyle akaryakıt ve LPG otogaz bayii veya istasyonu dışında, müşterinin istediği mahalde (fabrika, şantiye, nakliye filosu işletmeleri vb.) yapılan akaryakıt ve LPG tesliminde,

7 günlük fatura düzenleme süresi yerine faturanın teslim anında düzenlenmesi öngörülmüştür.

Ayrıca alıcının tamamen veya kısmen akaryakıt ve LPG alımından vazgeçmesi ya da söz konusu teslimlere ilişkin olarak düzenlenen faturada gösterilen miktardan daha az akaryakıt ve LPG teslim edilmesi halinde, bu durumun ortaya çıktığı anda alıcı tarafından satıcı adına fatura düzenleyecek; alıcının fatura düzenleme yükümlülüğü olmaması halinde ise satıcı gider pusulası düzenleyecektir.

Yukarıda belirtildiği şekilde teslimin yapıldığı anda düzenlenme zorunluluğu getirilen faturanın öngörülen süreden sonra düzenlenmesi durumunda, bu belge, Vergi Usul Kanunu bakımından hiç düzenlenmemiş sayılarak aynı Kanunun ilgili ceza hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilecektir.

2- Teminat uygulaması

a) Akaryakıt ve LPG lisansına tabi faaliyetlerde bulunanlar için teminat uygulaması

5015 ve 5307 sayılı Kanunlar kapsamında akaryakıt dağıtıcı ve bayilik lisansı bulunanlardan:

• Yeni işe başlayan mükelleflerden; akaryakıt dağıtıcı lisansına sahip olanlar 2021 yılı için 20 milyon TL, dağıtıcı lisansı dışındaki lisanslara sahip olanlar bu tutarın yirmide biri kadar (2021 yılı için 1 milyon TL), LPG otogaz bayilik lisansı bulunanlar belirlenen tutarların yarısı kadar,
• Faaliyetlerine öteden beri devam eden mükellefler 2021 yılı için 100 milyon TL’den fazla olmamak üzere, bir önceki hesap dönemine ilişkin olarak verilen yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile bildirilen yıllık brüt satışları toplamının %1’i oranında,
• Sadece LPG otogaz bayilik lisansı bulunanlar belirlenen tutarların yarısı kadar,

teminat verecektir.

Sadece LPG dağıtıcı lisansına sahip olup yeni işe başlayan mükelleflerden 2021 yılı için 5 milyon TL, öteden beri faaliyetine devam eden mükellefler ise bir önceki hesap dönemine ilişkin olarak verilen yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile bildirilen yıllık brüt satışları toplamının %0,5’i (yarımı) oranında teminat verecektir.

Faaliyetlerine öteden beri devam eden akaryakıt dağıtıcı ve bayilik lisansı bulunanlardan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121. maddesi kapsamında vergi indirimi uygulamasından yararlanma hakkı olanlar, verilmesi gereken teminat tutarının (bir önceki hesap dönemine ilişkin olarak verilen yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile bildirilen yıllık brüt satışları toplamının %1’i) 1/5’i kadar (%0,2’si) teminat verecektir.

Adi ortaklıklar, adi ve eshamlı komandit şirketler ile kollektif şirketler tarafından verilmesi gereken teminat, ortaklığın/şirketin brüt satışları dikkate alınarak hesaplanacaktır. Anılan maddenin beşinci fıkrası hükümlerinin söz konusu mükellefler hakkında uygulanabilmesi için ortakların tamamının fıkrada öngörülen şartları taşıması gerekmektedir.

Teminat tutarları her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanacaktır.

Teminat olarak banka teminat mektubu veya gayrimenkul kabul edilecek olup, bunlardan biri veya birden fazlası birlikte verilebilecektir.

• Banka teminat mektupları, Tebliğ ekindeki (EK 1 ve EK 2) örneklere uygun olarak bankalar tarafından kesin ve süresiz olarak düzenlenecek ve ilgili bankanın teyidini müteakip kabul edilecektir.
• Gayrimenkullerin teminat olarak kabul edilebilmesi için, bunlar üzerinde herhangi bir takyidatın bulunmaması ve müşterek veya iştirak halinde mülkiyete konu olmaması şarttır. Teminat olarak gösterilen gayrimenkullerin değerlemesi 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılacaktır.

Teminatların, yeni işe başlayan mükelleflerce teminat zorunluluğu getirilen lisanslara sahip oldukları tarihten itibaren bir ay içerisinde, faaliyetlerine öteden bu yana devam eden mükelleflerce her yıl, hesap döneminin kapandığı ayı izleyen beşinci ayın sonuna kadar, gelir veya kurumlar vergisi (bu vergilerden mükellefiyeti bulunmayanların KDV) yönünden bağlı bulundukları vergi dairesine verilmesi zorunludur. Mükelleflerce vermesi gereken teminatın, daha önce verilen teminat tutarından fazla olması durumunda, teminat verilmesi gereken sürede teminatı tamamlaması gerekmektedir.

Alınan teminatlar, mükellefin faaliyetine son vermesi, teminat verilen lisanslarının yenilenmemesi, sonlandırılması veya iptal edilmesi durumunda, vergi borcunun bulunmaması koşuluyla mükellefin talebi üzerine iade edilecektir. Kendisinden teminat alınmış olan mükelleflerin, teminatın alındığı tarihten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borcu tutarının alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde, teminat paraya çevrilerek vergi borçlarına mahsup edilecek, mükelleflere tebliğ edilecek bir yazı ile bu suretle eksilen teminatın 30 gün içinde tamamlanması istenecektir. Yeni işe başlayacaklardan alınan teminatlar, daha sonraki dönemlerde alınması gereken teminattan fazla olması durumunda da 5 yıl süreyle iade edilmeyecektir.

Teminat vermekle yükümlü olanların süresinde teminat vermemesi veya eksik teminat vermesi ya da daha önce verdikleri teminatları tamamlamaları gereken süre içinde tamamlamamaları halinde özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bahse konu cezanın uygulamasında, yeni işe başlayan ve işe başladığı hesap dönemi kapanmadığı için brüt satışları net olarak belli olmayan mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan tutarın 10 katı tutarında ceza kesilecektir.

Teminat vermekle yükümlü olmasına rağmen bu yükümlülüğü yerine getirmeyen mükelleflere ilişkin bilgiler, ilgili vergi dairesi tarafından gerekli işlemlerin yapılması için EPDK’ya bir yazı ile bildirilecektir. Söz konusu mükelleflerin teminat verme yükümlülüklerini sonradan yerine getirmeleri halinde de bu durum ayrıca EPDK’ya bildirilecektir.

Bu Tebliğin yayımlandığı tarih itibarıyla belirtilen lisanslara sahip olan ve faaliyette bulunan mükellefler, söz konusu madde gereğince vermeleri gereken ilk teminatı, 2021 yılı hesap dönemine (özel hesap dönemine tabi olanlar açısından 2021 yılında kapanan döneme) ait brüt satışlarını dikkate alarak 31/5/2022 tarihine kadar vereceklerdir.

Rafinerici lisansına sahip olan mükellefler ile genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları (YİKOB), büyükşehir belediyeleri ve belediyeler ile sermayelerinin %51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar, bu madde kapsamında teminat verilmesi gereken lisanslara sahip olsalar dahi teminat vermekle yükümlü değildir.

b) Tütün mamulleri ve alkollü içeceklerde teminat uygulaması

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bandrol uygulaması getirilen tütün mamulleri ile alkollü içecekler için, talep edilen özel etiket ve işaretlerin, Ürün İzleme Sistemi (UİS) Uygulama Genel Tebliğinde yer alan usul ve esaslara göre değerlendirilmesi sonucu verilmesi uygun görülen miktarının;

- Yeni işe başlayan üreticilerde, ilk üç aylık sürede faaliyet gösterenler bakımından, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığından (TADAB) alınan izin, satış ve/veya yetki belgelerinde yer alan yıllık kapasitenin 15 günlük kısmına kadar, dört ilâ on iki aylık dönemde faaliyet gösterenler bakımından, aylık ortalama üretim ve aylık ortalama satış miktarı dikkate alınarak bunların ortalamalarının bir aylık miktarına kadar,

• Bir yılı aşan süredir faaliyeti devam eden üreticilerde;

i) Sigara ve distile alkollü içki üreticileri bakımından, son bir yıllık dönemde yaptıkları aylık ortalama üretim ve aylık ortalama satış miktarı dikkate alınarak bunların ortalamalarının 45 günlük miktarına kadar,

ii) Diğer tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, fermente alkollü içki ve bira üreticileri bakımından, mükelleflerin son bir yıllık dönemde yaptıkları aylık ortalama üretim ve aylık ortalama satış miktarı dikkate alınarak bunların ortalamalarının iki aylık miktarına kadar,

teminat aranmayacaktır.

Bu limitleri aşan özel etiket ve işaretlere ilişkin talepler, Gelir İdaresi Başkanlığınca mükelleflerin mevcut özel etiket ve işaret stokları, önceki dönemlerde aldıkları özel etiket ve işaret miktarları, üretim kapasiteleri, aylık üretim miktarları, mamul ve yarı mamul stokları ve aylık satış miktarlarının kontrolü ve analizi yapılarak değerlendirilecektir. Yapılan değerlendirme neticesinde bandrol talepleri;

• Yeni işe başlayan üreticilerde;

i) İlk üç aylık sürede faaliyet gösterenler bakımından, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığından alınan izin, satış ve/veya yetki belgelerinde yer alan yıllık kapasitenin iki aylık,

ii) Dört ilâ on iki aylık dönemde faaliyet gösterenler bakımından, aylık ortalama üretim ve aylık ortalama satış miktarı dikkate alınarak bunların ortalamalarının üç aylık,

b) Bir yılı aşan süredir faaliyeti devam eden üreticiler bakımından, son bir yıllık dönemde yaptıkları aylık ortalama üretim ve aylık ortalama satış miktarı dikkate alınarak bunların ortalamalarının üç aylık,

miktarını aşmamak üzere, verilmesi uygun görülen özel etiket ve işaretlere konu ürüne ait ÖTV ve bu vergiye ilişkin KDV tutarı kadar teminat verilmesi üzerine karşılanacaktır.

Yapılacak hesaplamalarda mükellefin üretim veya satışının olduğu aylar dikkate alınacaktır. Bu şekilde yapılacak hesaplama neticesinde tespit edilen miktarın, üretim kapasitesinin 15 günlük kısmından az olması durumunda, söz konusu fıkraların yeni işe başlayan üreticilere ilişkin kısımlarına göre işlem yapılacaktır.

Bandrol taleplerinin karşılanmasında, ÜİS Uygulama Genel Tebliği uyarınca Gelir İdaresi Başkanlığı (alkollü içki ithalatçıları için TADAB) tarafından yapılan değerlendirme sonucu verilmesi uygun görülen özel etiket ve işaret miktarı, bu ürünlere ilişkin olup ithalat sırasında ödenmesi gereken ÖTV ve bu vergiye ilişkin KDV tutarı kadar teminat karşılığı verilecektir.

ÖTV Kanununa ekli (III) sayılı listede yer almayan ancak ÜİS Uygulama Genel Tebliğinde yazılı usul ve esaslara tabi mallar bakımından, bu mallar üzerinden hesaplanacak KDV tutarına göre hesaplama yapılacaktır.

Özel etiket ve işaret talebinin, ÜİS Uygulama Genel Tebliğinde yer alan usul ve esaslar kapsamında yapılan değerlendirme neticesinde reddedilmesi durumunda, bu talep, teminat karşılığı olsa dahi yerine getirilmeyecektir.

Teminat olarak banka teminat mektubu veya gayrimenkul kabul edilecek olup, bunlardan biri veya birden fazlası birlikte verilebilecektir. Banka teminat mektupları, Tebliğ ekindeki (EK 1 ve EK 2) örneklere uygun olarak bankalar tarafından kesin ve süresiz olarak düzenlenecek ve ilgili bankanın teyidini müteakip kabul edilecektir. Gayrimenkullerin teminat olarak kabul edilebilmesi için, bunlar üzerinde herhangi bir takyidatın bulunmaması ve müşterek veya iştirak halinde mülkiyete konu olmaması şarttır. Teminat olarak gösterilen gayrimenkullerin değerlemesi 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılacaktır.          

Teminatlar, Gelir İdaresi Başkanlığı (alkollü içecek ithalatında TADAB) tarafından verilmesi uygun görülen özel etiket ve işaret miktarı ile teminat tutarına ilişkin olarak düzenlenen yazının mükellefe tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 iş günü içerisinde mükellefin gelir veya kurumlar vergisi (bu vergilerden mükellefiyeti bulunmayanların KDV) yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesine verilecektir.

Alınan teminatlar, teminata konu ürünlere ilişkin ÖTV ve KDV’nin beyan edilmesi ve tahakkuk eden vergilerin ödenmesi şartıyla mükellefin talebi üzerine iade edilecektir.

Kendisinden teminat alınmış olan mükelleflerin, teminatın alındığı tarihten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borcu tutarının, alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde, teminat paraya çevrilerek vergi borçlarına mahsup edilecek, mükelleflere tebliğ edilecek bir yazı ile bu suretle eksilen teminatın 30 gün içinde tamamlanması istenecektir.

3- Akaryakıt ve LPG’ye yönelik faaliyetlerde kaçakçılık suçu ve cezalandırma usulü

Vergi Usul Kanununun 359. maddesine 7318 sayılı Kanun ile eklenen (ç) fıkrasıyla, Bakanlıkça yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım veya yazılımını değiştiren veya yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına veya harici donanım veya yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazda kayıt altına alınan bilgileri değiştiren veya silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından Bakanlığa veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenlerin üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yazılı suçların işlendiğinin inceleme sırasında tespiti halinde incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın Vergi Müfettişleri ve Vergi Müfettiş Yardımcıları tarafından bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenecek ve rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte keyfiyet Cumhuriyet başsavcılığına bildirilecektir. Diğer taraftan, kamu davasının açılması için incelemenin tamamlanması şartı aranmayacaktır.

Diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan araştırma, inceleme, denetim gibi çalışmalarda yukarıda yazılı suçların işlendiğinin tespiti halinde, bu duruma ilişkin bilgi ve belgeler ivedilikle Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına bildirilecektir.

İlgili Karara ulaşmak için tıklayınız