Yeni nesil İhtisas Serbest Bölgeleri’nde yatırım

Yasemin Bekgöz Dolaylı Vergi Hizmetleri Şirket Ortağı, PwC Türkiye

Dünya Gazetesi

14 Nisan 2021

Serbest bölgeler; yatırımlar ile üretimi teşvik etmek, teknoloji aktarımını sağlamak ve ticareti  geliştirmek amacı ile kurulan özel ekonomi bölgeleridir. Gümrük hattının dışında oldukları için, ülkede  geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari bazı düzenlemeler serbest bölgelerde  uygulanmaz. Serbest bölgelerde yatırım yapmak kurumlar vergisi, gelir vergisi, damga vergisi, gümrük  vergisi ve KDV teşviklerinin yanı sıra yerli ve yabancı pazarlara ulaşım imkânı, azaltılmış bürokratik  prosedür, stratejik avantaj ve tedarik zinciri imkanlarından yararlanma kolaylığı sağlamaktadır. 

Serbest bölgelerde ilave olarak teknoloji seviyesini daha da arttıran ve katma değeri yüksek üretime  teşvik eden İhtisas Serbest Bölgeleri, İstanbul Havalimanı Serbest Bölge statüsünün İstanbul İhtisas  Serbest Bölgesi olarak değiştirilmesi ile hayatımıza girdi. Yazılım ve bilişim sektörleri için Türkiye’deki  ilk ihtisas serbest bölgesi ilan edilmesiyle birlikte bugün bölgede çok sayıda yazılım ve bilişim firması  faaliyet göstermektedir. Faaliyet gösteren firmaların üçte biri yazılım ve bilişim sektöründe faaliyet  göstermektedir. 

Yeni Nesil İhtisas Serbest Bölge modeli ile yabancı sermayenin ülkeye çekilmesi ve ihracatçılara cazip  imkânlar sunulması amaçlanmakla birlikte dünyadaki uygulamalar da gözden geçirilmektedir. 

İhtisas Serbest Bölgeleri’nde faaliyet gösteren kullanıcılar için serbest bölge desteklerine ilave olarak 5  yıl süre ile geçerli olacak şekilde aşağıdaki teşvik kalemleri planlanmıştır: 

  • 10 nitelikli personelin aylık brüt ücretlerinin %50’si oranında, yıllık 15 bin dolara kadar  desteklenmesi, 
  • İhtisas Serbest Bölgeleri’nde kiralanan arazi ve binalara ilişkin harcamaların yıllık en fazla 75  bin dolara kadar desteklenmesi, 
    • Bölge işleticilerin ise yatırım safhasında taahhüt ettikleri sabit yatırım tutarının %50’sini  geçmemek kaydıyla, bir defada kullandıkları azami 10 yıl vadeli ve 10 milyon ABD Doları’na  kadar olan yatırım kredilerinin, faiz veya kâr payı giderleri %50 oranında desteklenmesi. 

Yeni Nesil İhtisas Serbest Bölgeleri’nde bu ilave desteklerden yararlanabilmek için bazı şartlar  aranmaktadır. Asgari üç yıl önce kurulmuş olan belirli bir ihracat tecrübesine sahip yurt içinde ya da  diğer serbest bölgelerde yerleşik şirketler, merkezlerini bölgeye taşımak, şube kurmak ya da çoğunluk  hissesine sahip olarak yeni şirket kurmak suretiyle başvurularını gerçekleştirebilir. Yurt dışında  bulunan şirketlerin de asgari üç yıl önce kurulmuş olması şartı aranmaktadır. Bu şartı sağlayan  şirketler şube kurmak ya da çoğunluk hissesine sahip olarak yeni şirket kurmak suretiyle faaliyet  başvurusunda bulunabilir. Son üç yıllık ihracat ortalamasının yıllık en az 250 bin dolar olması  gerekmektedir. 

Yeni Nesil İhtisas Serbest Bölgeleri döviz kazandırıcı hizmet faaliyetleri ile yabancı yatırımcılar için  cazip hale gelmiş olup verilen teşvikler ilerleyen dönemlerde diğer yüksek teknoloji sektörleri  kapsayacak biçimde genişletilecektir, ayrıca bu bölgelerin sayısı arttırılacaktır. Bu sayede Türkiye için  kritik öneme sahip teknoloji yoğun üretim kapasitesinin artması hedeflenmektedir.