Yeni Kanun Teklifi

16.10.2020 tarihinde TBMM gündemine giren İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifiyle, başta vergi düzenlemeleri olmak üzere birçok alanda yeni düzenlemeler önerilmiştir.

Teklifte yer alan vergilendirmeye ilişkin öneriler aşağıda özetlenmiştir.

1. Varlık Barışı Yeniden

Yaygın ifadesiyle varlık barışı, diğer adıyla kayıt dışı varlıkların ekonomiye kazandırılmasıyla ilgili son düzenleme 19.07.2019 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7186 sayılı Kanun’la yapılmıştı. Varlık barışı uygulaması ilk düzenlemeye göre 31.12.2019 tarihi itibariyle tamamlanacaktı ancak süreler Cumhurbaşkanı kararıyla altı ay uzatıldı. Sonunda 7186 sayılı Kanun kapsamında 30.06.2020 tarihine kadar; yurt dışı varlıkların banka ve aracı kurumlara bildirimi, yurt içi varlıkların vergi dairesine beyanı ve yurt dışı varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde (dolayısıyla 30.06.2020 tarihinde bildirilen varlıkların 30.09.2020 tarihine kadar) Türkiye’ye getirilmesi mümkün oldu. Dolayısıyla son varlık barışı uygulamasının 30.09.2020 tarihinde sona erdiği söylenebilir.

Son varlık barışı uygulamasının tamamlanmasından 16 gün sonra TBMM’ye sunulan Kanun teklifiyle yeni bir varlık barışı düzenlemesi önerilmektedir.

a) Düzenlemenin genel çerçevesi

Yeni varlık barışı, daha önce uygulanan 5811, 6486, 6736, 7143 ve 7186 sayılı Kanunlarla yapılan düzenlemelere bazı yönleriyle benzemekte, bazı yönleriyle de farklılaşmaktadır.

Teklifle, gerçek ve tüzel kişilere, yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarını kayda alma ve bazı avantajlardan ve ayrıcalıklardan yararlanma olanağı verilmektedir.

b) Kapsama giren varlıklar

Varlık barışı kapsamında yurda getirilecek veya kayda alınacak varlıklar şunlardır:

• Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları.
• Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar.

c) Varlığın yurt dışında veya yurt içinde bulunma tarihi

Teklife göre, varlığın geçmişte belli bir tarih itibariyle var olduğunu ispat etme zorunluluğu yoktur. Verilen süre içinde varlığın yurda getirilmesi veya kayda alınması koşulunun sağlanması yeterlidir.

d) Beyan veya bildirim zamanı

Teklife göre, getirilmesi önerilen avantajlardan yararlanabilmek için,

• Yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların; 30.06.2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirilmesi
• Yurt içindeki kapsamdaki varlıkların, 30.06.2021 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi

gerekmektedir.

e) Yurt dışındaki varlıkları yurda getirilmesi

Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.

f) Varlıkları yurda getirilmesi zorunlu olmayan durumlar

Kapsama giren yurt dışındaki varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.06.2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmayacaktır.

g) Yürürlük öncesi sermaye avansı olarak Türkiye’ye getirilen varlıklar

Teklife göre, düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların düzenlemenin yürürlük tarihinden önce Türkiye'ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla, düzenlemenin avantajlarından yararlanılması mümkündür.

h) Ödenecek vergi

Kanun Teklifinde hem yurt dışındaki hem de yurt içindeki varlıklar için herhangi bir vergi önerilmemektedir.

i) Kayda alınacak varlıkların elden çıkartılması

Teklifte, düzenleme kapsamında kayda alınan varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararların, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak dikkate alınmaması önerilmektedir.

j) Düzenlemeden yararlanmanın sağladığı avantajlar

Teklife göre, Varlık Barışından yararlanarak Türkiye’ye getirilen veya kayda alınan varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Ancak bu olanak, yurt dışındaki varlığın bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi şartıyla sağlanmaktadır.

2. Kurumlar Vergisi Oran İndirimi

Kanun Teklifiyle, payları Borsa İstanbul’da işlem görmek üzere en az %20 oranında ilk defa halka arz edilen şirketlerin, paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemi için 2 puan indirimli uygulanması öngörülmektedir.

Teklifte şu sektörler vergi oran indirimi kapsamı dışında bırakılmaktadır: Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları, sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri.

Teklifle ayrıca bütün kurumlar için kurumlar vergisi oranını beş puana kadar indirme konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

Teklifte düzenlemenin 01.01.2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.

3. Şirketlerin kendi Hisselerini İktisabı

Kanun Teklifiyle, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisselerini geri almaları durumunda yapılacak vergi uygulaması düzenlenmektedir.

Önerilen düzenlemeye göre, şirketlerin kendi paylarını satın almaları halinde, üç farklı durumda stopaj yoluyla vergileme önerilmektedir. Bunlar;

a) Sermaye azaltımı: Satın alınan payların sermaye azaltılarak itfası halinde, alım bedeliyle iptal edilen payların itibari değeri arasındaki fark tutar üzerinden, sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarih itibariyle %15 kâr payı stopajı.

b) Zararlı elden çıkarma: Satın alınan payların satın alma bedelinin altında elden çıkarılması halinde, alım bedeliyle elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutar üzerinden, elden çıkarma tarihi itibariyle % 15 kâr payı stopajı.

c) İki yıldan fazla süreyle elde tutma: Satın alınan payların, satın alma tarihinden itibaren iki yıl içinde elden çıkartılmaması veya sermaye azaltılarak itfa edilmemesi halinde, alım bedeliyle payların itibari değeri arasındaki fark tutar üzerinden, iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü itibariyle %15 kâr payı stopajı.

Teklifte ayrıca;

-  Stopaj yoluyla ödenen verginin herhangi bir vergiden mahsup edilmemesi,

-  Cumhurbaşkanına, stopaj oranını sıfıra kadar indirme veya bir katına kadar artırma yetkisi verilmesi

önerilmektedir.

4. İhracata Destek Amaçlı Yeni Teşvik

Kanun Teklifiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesine eklenecek bir hükümle, gerçek kişilerin mal ihracından elde ettikleri kazançlarının %50’sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine olanak sağlanmaktadır.

Teklife göre, teşvikten yararlanmak için, belirlenen hasılat ve istihdam koşullarının sağlanması gerekmektedir.

Teklifte yazılım, tasarım, proje dahil hizmet ihracı kapsamında elde edilen gelirler düzenleme kapsamına alınmamıştır.

5. Kısmi Zamanlı Çalışanlara Gelir Vergisi ve Damga Vergisi İstisnası

Kanun Teklifiyle, tam zamanlı olarak çalışıyorken kısmi zamanlı çalışmayı kabul ederek 31.12.2020 tarihine kadar kısmi süreli olarak çalışmaya başlayan hizmet erbabına ödenen ücretlerin gelir vergisi ve damga vergisinden müstesna tutulması önerilmektedir.

İstisnadan yararlanabilmek için;

-  Kısmi zamanlı çalışmayı kabul eden çalışanın çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi zamanlı yeni bir çalışan istihdam edilmesi,

-  Bu çalışanın en az altı ay süreyle çalışmaya devam etmesi

gerekmektedir.

Teklife göre, istisna uygulaması nedeniyle alınmayacak gelir vergisi her bir çalışan için aylık brüt asgari ücretin %10’unu aşamayacak, kısmi çalışmaya geçen çalışanların belirlenen vergi tutarına isabet eden ücretleri gelir vergisinden istisna edilecektir.

İstisna, oniki ayı geçmemek üzere, kısmi süreli olarak yeni istihdam edilen çalışanın çalışmaya devam ettiği sürece uygulanacak, gelir vergisinden istisna edilen ücretler, damga vergisinden de istisna olacaktır.

6. Başka Kanunlarda İstisna veya Muafiyetin Açıkça Yer Almadığı Durumda GVK Geçici Madde 67 Kapsamında Stopaj Uygulaması

Kanun Teklifiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesinde yapılacak değişiklikle, maddenin uygulanma süresinin 31.12.2025 tarihine kadar uzatılması yanında;

• Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümlerinin stopaj yoluyla ödenen vergileri açıkça kapsamadığı durumda madde kapsamında stopaj yoluyla vergileme yapılması,
• Banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım işlemlerinden elde edilen gelirlerin madde kapsamında stopaja tabi olması,

önerilmektedir.

Madde gerekçesinde yer alan açıklamadan, diğer kanunlarda istisna veya muafiyetin;

Stopaj yoluyla ödenen vergileri de kapsadığının açıkça yer aldığı durumda madde kapsamında stopaj yapılmayacağı,

Stopaj yoluyla ödenen vergileri de kapsadığının açıkça yer almadığı durumda ise madde kapsamında stopaj yapılacağı,

açıklanmıştır.

7. Süre Uzatımları

Kanun Teklifiyle, vergi kanunlarında yer alan bazı geçici maddelerin süreleri uzatılmaktadır.

Uygulama süresi uzatılan düzenlemeler şunlardır:

İlgili Kanun teklifi metnine ulaşmak için tıklayınız