Uzlaşma ve Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliklerinde Değişiklik

Kapsam

26.10.2021 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la Vergi Usul Kanunu’nun 376. maddesi ile ek 1 ve ek 11. maddelerinde yapılan değişikliklerle;

• 5.000 lirayı aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için uzlaşma ve tarhiyat öncesi uzlaşma talep edilebilmesi sağlanmış, 
• Vergi ziyaı cezasında olduğu gibi, uzlaşılan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %75’inin ödenmesi durumunda üzerinde uzlaşılan cezanın %25’inin indirimi öngörülmüş, böylece uzlaşma kapsamına alınan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında da vergi ziyaı cezasında olduğu gibi peşin ödeme indirimi getirilmiş, 
• 5.000 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için 376. maddede yer alan cezada indirim oranının %50 artırımlı olarak uygulanması öngörülmüş, 
• Uzlaşmaya veya tarhiyat öncesi uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarının dikkate alınması hükme bağlanmıştır. 

04.08.2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Uzlaşma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 20.08.2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle, başta 7338 sayılı Kanun’la yapılan düzenlemelere ilişkin konular olmak üzere bazı düzenlemeler yapılmıştır.

Aşağıda her iki Yönetmelikte yapılan değişiklikler özetlenmiştir.

1. Uzlaşma Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler

a) Uzlaşma Yönetmeliğinin 2. maddesinde 7338 sayılı Kanun’la yapılan, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının uzlaşma kapsamına alınmasına ilişkin düzenlemelere uyum amaçlı değişiklikler yapılmıştır. 

Yapılan düzenlemelere göre;

• 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları uzlaşma kapsamına girmektedir. 
• Uzlaşma kapsamına alınan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarı, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenmekte olup 2022 için tutar 6.800 liradır.

Yönetmelikte yapılan düzenlemeyle ayrıca, Vergi Usul Kanunu’nun 370. maddesinin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere bu maddeye göre kesilen cezaların da uzlaşma kapsamında olmadığı belirtilmiştir. 

b) Uzlaşma Yönetmeliğinin 4. maddesinde yapılan değişikliklerle;

• Maddede geçen kurum ve kuruluş unvanlarındaki değişiklikler ile 
• Uzlaşma kapsamına ilişkin Kanun değişikliği 

Yönetmeliğe işlenmiştir.

Yönetmelik düzenlemesine göre; Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza ve Kanun’un 370. maddesinin (b) fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere söz konusu maddeye göre kesilenler dışında kalan vergi ziyaı cezaları ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları uzlaşma kapsamında bulunmaktadır.

c) Uzlaşma Yönetmeliğinin 5. maddesinde yapılan değişiklikle, il özel idareleri ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar için uzlaşmaya, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yetkili olduğu belirtilmiştir.

d) Uzlaşma Yönetmeliğinin 6. maddesinde yapılan değişikliklerle;

• Halen 3 kişiden oluşan uzlaşma komisyonlarının gerek görüldüğü taktirde 5 kişiden oluşturulmasına ve 
• Vergi daireleri koordinasyon uzlaşma komisyonuna gelir idaresi grup başkanlarının da başkanlık edebilmesine,

olanak sağlanmıştır.

e) Uzlaşma Yönetmeliğinin 7. maddesinde yapılan değişiklikle, uzlaşma talep dilekçesinin interaktif vergi dairesi üzerinden gönderilmesine olanak sağlanmıştır.

f) Uzlaşma Yönetmeliğinin 15. maddesinde yapılan değişiklikle, uzlaşmanın vaki olmadığı durumlarda ödemenin nasıl yapılacağına ilişkin İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesine ilişkin gönderme düzeltilmiştir.

g) Uzlaşma Yönetmeliğinin 16. maddesinde yapılan değişiklikle; uzlaşma kapsamına girmeyen vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları belirtilmiş, kanuni süresinden sonra verilen beyannameler ile pişmanlık talepli olarak kabul edilen ancak şartların ihlali nedeniyle kanuni süresinden sonra verilen beyanname olarak işleme tabi tutulan beyannameler üzerinden tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilen vergilere ilişkin kesilen vergi ziyaı cezalarının uzlaşma konusu yapılabileceği açıklanmıştır.

h) Uzlaşma Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler 04.08.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

2. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler

a) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinin 2. maddesinde yapılan değişiklikle, 7338 sayılı Kanun’la yapılan, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına alınmasına ilişkin düzenlemelere uyum sağlanmıştır. 

Yapılan düzenlemelere göre;

•  5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına girmektedir. 
• Tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına alınan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarı, her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak belirlenmekte olup 2022 için tutar 6.800 liradır.

b) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinin 4. maddesinde yapılan değişikliklerle, tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına ilişkin Kanun değişikliği Yönetmeliğe işlenmiştir.

c) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinin 5. maddesinde yapılan değişiklikle, halen 3 kişiden oluşan uzlaşma komisyonlarının gerek görüldüğü taktirde 5 kişiden oluşturulması konusunda Bakanlık yetkili kılınmıştır.

d) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinin 8. maddesinde yapılan değişiklikle, uzlaşma talep dilekçesinin Bakanlık bilgi işlem sistemleri üzerinden elektronik ortamda yapılabilmesine olanak sağlanmıştır.

h) Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler 20.08.2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İlgili Yönetmelik metinlerine aşağıdaki bağlantıların yardımıyla ulaşabilirsiniz.

• Uzlaşma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle Yapılan Değişiklikler 
• Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler