Özet
Gelir İdaresi Başkanlığının 30.06.2025 tarihli duyurusu ile birlikte İlaç ve Tıbbi Cihaz Teslimlerine İlişkin Fatura Teknik Kılavuzu güncellenmiştir. Ayrıca, söz konusu kılavuza ilişkin duyuru yayımlanmıştır. Söz konusu duyuruda daha önce geliştirilmelerin tamamlanması için 30.06.2025 olarak belirlenen süre yeni yapılan duyuru ile 1.10.2025 tarihine uzatılmıştır.
Kapsam
Gelir İdaresi Başkanlığının 09.07.2025 tarihli gib.gov.tr’de yayımlanan duyurusu ile birlikte Fiziki ve Sanal Ödeme Sistemlerine İlişkin Genel Tebliğ Taslağı hazılanmıştır. Bu kapsamda,
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na (VUK) dayanarak, kayıtlı ekonominin desteklenmesi, vergi güvenliğinin sağlanması, mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükelleflerin satış hasılatlarının doğru bir şekilde tespit edilmesi ile mal teslimi veya hizmet ifası karşılığında fatura veya fatura yerine geçen belgelerin tam ve doğru bir şekilde düzenlenmesini sağlamak amacıyla bu Tebliğ taslağı yayımlanmıştır.
Kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatlarda mükelleflerin kendilerine ait ödeme sistemlerini veya cihazları kullanmalarına ve banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından kendilerine tahsis edilen ödeme sistemlerini veya cihazlarını bayilik veya benzeri iş ilişkileri kapsamında aralarındaki sözleşmeye istinaden başka mükelleflere tahsis etmelerine ilişkin usul ve esasların söz konusu bu Tebliğ ile belirlenecektir.
Fiziki ödeme sistemi cihazlarının kullanımı
3100 sayılı Kanun ve 213 sayılı Kanun ile ilgili tebliğlere göre perakende mal satışları veya hizmet ifalarında bulunan mükelleflerin, ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti dışında bırakılanlar hariç, YN ÖKC kullanmaları zorunludur. Ancak, bu mükelleflerin Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemine dâhil olarak bu Sistem kapsamındaki ödeme kabul eden araçları kullanmaları durumunda YN ÖKC kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Söz konusu zorunluluk dışında mükelleflerin başkalarına ait YN ÖKC’leri veya Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi kapsamındaki ödeme kabul eden araçları kullanmaları yasaktır.
Bayilik vb. bir ilişki çerçevesinde bayiye ait YN ÖKC veya Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi kapsamındaki ödeme kabul eden araçlara, aralarındaki ticari iş ilişkileri nedeniyle ana firmaya ait finansal hesapların, Başkanlıkça yayımlanacak kılavuzlarda belirtilen kurallara göre ilave hesap olarak, tanımlanması mümkündür. Bu tanımlama sonrası bayilerin bu suretle gerçekleştirdikleri kartlı satışlara ait tahsilat tutarlarının tamamının veya belirli bir kısmının ana firmanın finansal hesaplarına doğrudan iletilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bayilik vb. bir ilişki çerçevesinde bayiye ait EFT-POS özellikli YN ÖKC veya Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi kapsamındaki ödeme kabul eden araçlar üzerinde ana firmaya ait POS uygulamasının kurulabilmesi/tanımlanabilmesi için aşağıda yer alan koşulların sağlanması gerekmektedir.
- Türkiye çapında en az 30 bayiye sahip olmak.
- Bayilik işlemleri için sözleşme düzenlenmeli ve söz konusu sözleşme ilgili banka veya ödeme hizmet sağlayıcısına ve ana firma ile bayinin bağlı olduğu vergi dairesine ibraz edilmelidir.
- Ödemeye ilişkin bilgilerin yer aldığı kısımda (slip bilgileri kısmında) ana firmanın bilgileri bulunmalıdır.
- Bayilik sözleşmesine ilişkin bilgiler ana firma tarafından, kurulan/tanımlanan POS uygulamasına ilişkin bilgiler ile bu POS uygulaması üzerinden yapılan tahsilatlar banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından Başkanlıkça belirlenen usul ve esaslar dâhilinde Başkanlığa bildirilecektir.
YN ÖKC kullanma mecburiyeti kapsamında bulunmayan veya dışında bırakılan mükelleflere banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından verilen POS cihazlarının/uygulamalarının başka bir mükellef tarafından kullanılması yasaktır.
Mükelleflere verilen POS cihazlarından/uygulamalarından yapılan işlem tutarları ile adetlerinin banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından izlenecek ve bu faaliyetlerle (toptancılık, imalat vb.) ve söz konusu cihaz/uygulama, beyan ve taahhüt edilen faaliyetlerle uyumlu olmayan tutar/adetler ile işlem yapıldığının tespit edilmesi durumunda cihazların/uygulamaların kullanıma kapatılmalıdır. Bu kapsamda kullanıma kapatılan cihazlar/uygulamalar ile mükelleflere ilişkin bilgilerin izleyen ayın sonuna kadar Başkanlığa bildirilmesi gerekmektedir.
Sanal POS uygulamalarının kullanımı
Madde-5 kapsamında Perakende mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik kapsamında elektronik ticaret pazar yerinde ya da kendine ait elektronik ticaret ortamında mal veya hizmetlerinin satışını yapıyorlarsa, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından (ETAHS) veya aracıları (ETAHS) tarafından tahsisi edilen sanal POS’ları kullanarak tahsilat yapabiliriler.
Sanal POS uygulamalarının bayilik veya benzeri bir ilişki kapsamında kullanımı
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlardan perakende mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükelleflerin;
- Müşterilerine yaptıkları ve elektronik ticaret kapsamında olmayan satış ve işlere ilişkin olarak yapacakları tahsilatlarda sanal POS uygulamalarının kullanılması mümkün değildir. Söz konusu mükellefler bahse konu satış ve işler için ancak bu maddede yer alan koşulların sağlanmasına bağlı olarak bayisi oldukları ana firmaların sanal POS uygulamalarını kullanabilirler.
- Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sisteminden yararlananların, müşterilerine yaptıkları ve elektronik ticaret kapsamında olmayan satış ve işlere ilişkin olarak yapacakları tahsilatların anlık olarak söz konusu Sistem kapsamında elektronik belgelere dönüştürülmesi gerekmektedir.Bu nedenle bu tahsilatlarda sanal POS uygulamalarının kullanılması mümkün değildir. Söz konusu mükellefler bahse konu satış ve işler için ancak bu maddede yer alan koşulların sağlanmasına bağlı olarak bayisi oldukları ana firmaların sanal POS uygulamalarını kullanabilirler.
- Banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları, yaptıkları üye işyeri anlaşmasına istinadenTebliğin 5’inci maddesinde ifade edildiği şekilde yalnızca 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’te yer alan düzenlemeler kapsamında elektronik ticaret ortamında yapılacak mal ve hizmet satışlarına ilişkin tahsilatların yapılabilmesi için sanal POS uygulaması ilgili mükelleflere kullandırabilirler. Banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından söz konusu koşullarla verilen sanal POS uygulaması yalnızca üye işyeri anlaşmasına taraf olan mükellef (ETAHS tarafından ETHS’lere kullandırılan sanal POS’lar hariç) tarafından kullanılabilir.
Banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından kendisine sanal POS uygulaması verilen mükelleflerin bu sanal POS uygulamasını ana firma olarak, bayilik veya benzeri bir ilişkisi çerçevesinde bayilerine kullandırabilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir.
- Türkiye çapında en az 30 bayiye sahip olmak.
- Bayilik vb. bir iş ilişkisi çerçevesinde ana firmanın sanal POS uygulamasını kullanacak olan bayilere yönelik kullanıcı yönetimi ve tanımlamaları münhasıran banka veya ödeme hizmet sağlayıcıları tarafından yapılmalı, ana firma ya da bayiler tarafından hiçbir şekilde bayi tanımlaması yapılması söz konusu olmamalıdır.
- Bayilik işlemleri için ana firma ile bayiler arasında sözleşme düzenlenmeli ve sözleşme banka veya ödeme hizmet sağlayıcılarına ve ana firma ile bayinin bağlı olduğu vergi dairesine bilddirlimelidir.
- Ana firma ve bayi tarafından sanal POS uygulamasının kullanılacağı sabit IP bilgisi ilgili banka veya ödeme hizmet sağlayıcılarına bildirilmelidir.
- Mal satışı ve hizmet ifasına ilişkin tahsilatların bu maddede yer alan koşullar kapsamında sanal POS uygulaması kullanılarak yapılması durumunda, 213 sayılı Kanun gereğince düzenleme zorunluluğu getirilen mali belgeler tutarına bakılmaksızın elektronik belge olarak düzenlenmelidir. Söz konusu elektronik belgelerde, mal satışı ile hizmet ifalarının tahsilat işlemlerinde gerçekleştirilen tahsilata ilişkin müşteri ödeme belgesinde yer alması gereken temel bilgilere (slip bilgileri), e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına ilişkin teknik kılavuzlarda belirtildiği şekilde yer verilmelidir.
Tebliğin yürürlülük tarihini takip eden ikinci ayın sonuna kadar tüm cihaz ve sistemlerin Tebliğe uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Uygun olmayan cihazlar/sistemler kapatılacak ve ilgili bilgiler GİB’e bildirilecektir.
Bu Tebliğ yayımlandığı tarihi izleyen dördüncü ayın başında yürürlüğe girecektir.
Tebliğ Taslağına ilişkin detaylı bilgilere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Bize ulaşın
PwC bülten ve bilgilendirme gönderimlerini almak ve daha fazla bilgi edinmek için bize ulaşın.
