Çalışma hayatı ve sosyal güvenlikte önemli değişiklikler yolda

30 Haziran 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulan 2/3186 esas numaralı “Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında önemli düzenlemeler içermektedir.

Teklifte öne çıkan değişiklikler; teknolojinin çalışma yaşamına entegrasyonu, yurtdışında yaşayan vatandaşların sosyal güvenlik işlemlerinin kolaylaştırılması, işgücü piyasasının daha etkin izlenmesi ve işverenlerin yükümlülüklerinin dijitalleştirilmesi gibi hedefler çerçevesinde şekillenmiştir.

Meclisteki görüşmeleri tamamlanmış olan teklif önümüzdeki günlerde Resmî Gazete’de yayımlanmasını takiben yürürlüğe girmiş olacaktır.

Yeni değişiklikler aşağıda özet olarak belirtilmiştir.

1) Turizm sektöründe hafta tatili esnekliği

4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesine göre, işçilere yedi günlük zaman dilimi içinde en az 24 saat hafta tatili izni verilmesi zorunludur. Yeni düzenlemeyle, bu kural turizm sektörüne özgü olarak esnetilmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgesi almış konaklama tesislerinde çalışan işçiler, yazılı talepleri veya onayları alınmak kaydıyla hafta tatili izinlerini 10 günlük bir süre zarfında esnek şekilde kullanabilecektir. Tatil hakkı ertelenebilecek, ancak bu süre içinde kullandırılması zorunlu olacaktır. İşçinin çalıştığı gün fazla mesai ancak günlük yasal çalışma süresinin aşılması durumunda söz konusu olacaktır. İşçi, verdiği onayı 30 gün önceden yazılı bildirimle geri alabilecektir.

2) İdari para cezalarında yetkili makam güncellemesi

2011 yılındaki teşkilat değişikliğiyle Çalışma Bakanlığı taşra teşkilatı, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri olarak yeniden yapılandırılmıştı. Buna uygun olarak 4857 sayılı Kanun’un 108. maddesinde yapılan değişiklikle, idari para cezalarını uygulama yetkisi İl Müdürlerine verilmiştir.

Birden fazla ilde faaliyeti bulunan işverenler açısından cezai yetki, işyerinin merkezinin bulunduğu ilin İl Müdürlüğü tarafından kullanılacaktır.

3) İşçiye yapılacak bildirimlerde KEP kullanımı

Mevcut uygulamada, işçiye yapılan yazılı bildirimlerde ıslak imza aranmakta. Yeni düzenlemeyle, fesih bildirimi dışındaki durumlarda ve işçinin açık rızası bulunması koşuluyla, kayıtlı elektronik posta (KEP) yoluyla bildirim yapılması mümkün olacaktır. Bu bildiriler, yazılı bildirimle aynı hukuki geçerliliğe sahip sayılacaktır.

KEP kullanımına ilişkin maliyet işveren tarafından karşılanacak; işlemler ilgili mevzuata tabi olacaktır. Tebligat Kanunu kapsamındaki resmi işlemler ise mevcut usulle sürdürülecektir.

Bu değişiklikle işverenin evrak düzenleme, gönderme ve saklama yükümlülüklerinin dijital ortama taşınması hedeflenmektedir.

4) Özel istihdam bürolarına yeni bildirim yükümlülükleri

Özel istihdam bürolarının, yayınladıkları iş ilanları ve işe yönlendirdikleri kişilere ilişkin verileri Türkiye İş Kurumu’na elektronik ortamda ve belirlenen formatta bildirme yükümlülüğü getirilmektedir.

Bu yükümlülüğe uymayan bürolar için şu yaptırımlar öngörülmektedir.

• İlk aşamada yazılı ihtar,
• 7 gün içinde yükümlülüğün yerine getirilmemesi durumunda 136.190 TL idari para cezası,
• İhlalin aynı yıl içinde tekrarlanması halinde 272.380 TL ceza.

Bu düzenleme 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecektir.

5) Yurtdışından SGK başvurularının kolaylaştırılması

Yurt dışında yaşayan vatandaşların bazı SGK işlemleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın müşavirlik ve ataşelikleri aracılığıyla yapılabilecektir.

Hangi başvuruların bu kapsama gireceği ve işlemlerin usulü, Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecektir. Amaç, yurtdışında yaşayan sigortalıların sosyal güvenlik sistemine erişimini kolaylaştırmaktır.

6) Emeklilere ödenen asgari aylık tutarının yükseltilmesi

Yaşlılık, malullük ve ölüm aylığı alan emekli ve hak sahiplerine 2025 yılı Ocak ayında 14.469 TL olarak belirlenen en düşük emekli maaşı, Temmuz 2025 zammıyla birlikte 16.881 TL'ye yükseltilmiştir. Bu artış, kök maaşı 14.469 TL'nin altında olan yaklaşık 3,7 milyon emekliyi doğrudan etkileyecektir.

Sosyal güvenlik mevzuatına yönelik denetim ve kontrol işlemleri

Mali tatilin uygulandığı 1 Temmuz 2025-20 Temmuz 2025 tarihleri arasında SGK müfettiş ve denetmenleri tarafından sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına yönelik denetim, kontrol, tespit, tarama yapılabilecek, yine işyeri kayıt ve belgelerinin ibraz edilmesine yönelik tebligat gönderilebilecektir.

Ancak, kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin;

• Son gününün mali tatile (01-20 Temmuz) rastlaması halinde, istenilen kayıt ve belgelerin en geç 28.07.2025 Pazartesi (dahil) tarihine kadar,
• Son günün 21-25 Temmuz arasındaki bir güne rastlaması halinde ise, en geç 25.07.2025 Cuma (dahil) gününe kadar,  

ibraz edilmesi halinde yasal süresi içinde ibraz edilmiş sayılacak ve idari para cezası uygulanmayacaktır.

Mali tatil kapsamına girmeyen iş ve işlemler

İş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili aşağıda belirtilen iş ve işlemler mali tatil kapsamına girmemektedir.

• 5510 sayılı Kanuna tabi işverenlerin ve 4-b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalıların 6183 sayılı Kanun ve çeşitli tarihlerde çıkarılmış olan yeniden yapılandırma kanunlarından kaynaklanan ödeme ve diğer yükümlülükleri,
• İş kazası ve meslek hastalığı olaylarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi,
• İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde işverenlerce düzenlenmesi gereken vizite kâğıdı,
• E-bildirge uygulaması kapsamında işverenlerce internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen sigortalı hesap fişi,
• Sigortalıların istirahatli oldukları sürede işyerinde çalışmadığına dair işverenlerce internet ortamında yapılması gereken çalışmazlık bildirimi,
• 4857 sayılı İş Kanunu tabi işverenlerin toplu işçi çıkarma ile ilgili olarak yapmaları gereken bildirim,
• 5510, 6356, 4447, 4857, 6183 sayılı Kanunlar gereğince ilgili kurumlarca gönderilecek tebligatlar ile sigortalılar veya işverenler tarafından açılacak davalarda dava açma süreleri,

Dolayısıyla, yukarıda belirtilen iş ve işlemlerin mali tatil olup olmadığı üzerinde durulmaksızın ilgili kanunlarda belirtilen süreler içinde yerine getirilmesi gerekmektedir.