Engelli Aracı Alımında ÖTV İstisnasına Yönelik Anayasa Mahkemesinin İptal Kararı

Anayasa Mahkemesi’nin 26/6/2025 tarihli ve 32938 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan E:2024/240 - K:2025/100 sayılı kararı ile Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesinin birinci fıkrasının 2/c bendinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiş; iptal kararının Resmî Gazete’de yayımlanmasını takiben 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır.

Engelli vatandaşlarımız üç gruba ayrılmak suretiyle belirlenen kriterler dâhilinde, yerli katkı oranı en az %40 olan araçlarda ÖTV istisnasından yararlanabilmektedir:

1. Grup: Engellilik derecesi %90 ve üzerinde olanlar; vergiler dâhil 2.290.200 TL olan binek otomobillerin, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan yük taşımaya mahsus araçların ve değer ya da motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletlerin alımında ÖTV muafiyetinden yararlanabilmektedir.

2. Grup: Engellilik derecesi %90 ve üzerinde olup, engellilik durumlarının araçları bizzat kullanamayacak ve sürekli olarak tekerlekli sandalye veya sedye kullanmalarını gerektirecek nitelikte olduğuna dair engelli sağlık kurulu raporu bulunanlar; fiyatına bakılmaksızın tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun tertibat yaptırılan, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan panelvan türü araçları (4x4 olanlar hariç) ÖTV’siz edinebilmektedir.

3. Grup: Engellilik derecesine bakılmaksızın, aracı bizzat kullanabilmesi için hareket ettirici özel tertibat yaptırması zorunlu olanlar; bu şekilde özel tertibat yaptırdıkları, vergiler dâhil 2.290.200 TL olan binek otomobillerin, motor silindir hacmi 2.800 cm³’ü aşmayan yük taşımaya mahsus araçların ve değer ya da motor silindir hacmine bakılmaksızın motosikletlerin alımında ÖTV ödememektedir.

Anayasa Mahkemesi, yukarıda belirtilen 3. grubun istisnadan yararlanma şartı olan “bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna; bu bölümün iptali nedeniyle uygulama imkânı kalmadığı için (c) alt bendinin tamamının iptaline karar vermiştir.

Bu karardan, engellilik derecesi %90’ın altında olanlardan, sürücü belgesi alması mümkün olmayanlar ile sürücü belgesi alabilmesine rağmen araçta engeline uygun hareket ettirici tertibat yaptırması gerekmeyenlerin ÖTV istisnasından yararlandırılmamalarının Anayasa’ya aykırı olduğu sonucu çıkmaktadır.

Ancak Anayasa Mahkemesi, ÖTV Kanunu’nun 7/2-c bendinin iptali nedeniyle doğacak hukuksal boşluğun kamu yararını ihlal edecek nitelikte olduğunu gözeterek, iptal hükmünün Resmî Gazete yayımından başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırmıştır.

Bu süre içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapılacak yasal bir düzenleme ile engellilik derecesi %90’ın altında olan engelli vatandaşlarımızın araç alımında ÖTV istisnası uygulamasına yönelik yeni hükümler getirilebilecektir.

Yapılacak düzenleme ile engellilik derecesine bakılmaksızın tüm engelli vatandaşların araç alımında ÖTV istisnasından yararlandırılması beklenmemektedir. Engellilik dereceleri ile ilgili bir sınırlamanın yanı sıra, hareket ettirici tertibat olmadığı gerekçesiyle mevcut uygulamada dikkate alınmayan; engellilerin kullanımına yönelik (aynalar, sinyaller, koltuklar, aydınlatma gibi) bazı özel tadilatların da aranabileceği düşünülmektedir.