Eğitim öğretim yılı başlarken, ilgilenenlere vergi notları

Tüm sınıf ve kademelerde 2023-2024 eğitim-öğretim yılı bu hafta başı itibariyle başladı. Eğitim  alanında yatırım yapan girişimcilere, anne/babalara ve eğitimle ilgili sosyal sorumluluk gereği bağış  yapan veya öğrencilere burs veren hayırseverlere bazı vergi hatırlatmaları yapmanın tam zamanı. 

Eğitim harcamalarının vergi matrahından indirimi 

Gelir türü ne olursa olsun, yıllık gelir vergisi beyannamesi veren gerçek kişilerin, yaptıkları eğitim  harcamalarını, belli sınırlar çerçevesinde gelir vergisi matrahından indirmeleri mümkün. 

Konuyla ilgili olarak kısaca şunlar söylenebilir: 

• Bu olanak sadece gelirini beyan eden kişiler için mümkün. Gelirini beyan etmek zorunda  olmayan, örneğin ücretlilerin büyük bölümü için bu olanak yok. 
• Beyan edilen gelirden indirilebilecek eğitim harcamalarının, mükellefin kendisine, eşine veya  küçük çocuklarına ait olması gerekiyor. 
• Eğitim harcamasının beyan edilen gelirden indirilebilmesi için, Türkiye’de gelir veya kurumlar  vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden fatura alınması gerekiyor. Dolayısıyla  yurt dışında yapılan harcamaların veya mükellefiyeti bulunmayan örneğin vakıf üniversitelerine  yapılan ödemelerin matrahtan indirimi mümkün değil. 
• Yukarıdaki sınırlar çerçevesinde her türlü eğitim harcaması, beyan edilen gelirden indirilebilir.  Bu kapsamda örnek olarak; okul ve kreş ücretleri, kitap ve kırtasiye harcamaları, yurt ücretleri,  eğitim amaçlı olarak kullanılan internet hizmet bedeli ve okul servis ücretleri sayılabilir. 
• Eğitim harcamalarının, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde  indirim olarak dikkate alınması gerekir. 
• Okul aile birliğine veya okul koruma derneğine yapılan bağışlar, bu kapsamda matrahtan  düşülemiyor. 

Öğrenci burslarının gider yazılması 

Öğrencilere verilen burslar esas olarak sosyal sorumluluk gereği yapılan ödemeler. Bu niteliğiyle  burslar, gerçek kişilere yapılan bağış niteliğinde ve gelir veya kurumlar vergisi matrahından  indirilmesi olanağı yok. 

Ancak, bazı durumlarda burslar, gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında bugünden yapılan  ödeme olması nedeniyle ücret niteliğinde olabilir ve ücret ödemesi olarak gider yazılabilir. 

Gelir İdaresi, şu koşulların varlığı halinde ödenen bursların gider yazılabileceğini kabul ediyor: 

• Burs verilen kişinin okulu bitirdikten sonra işletmede çalışacağını öngören bir sözleşme  düzenlenmesi. 
• Burs verilecek kişilerin herkese açık bir sınav sonucuna göre belirlenmiş olması (Örneğin  öğrencinin üniversite giriş sınavında dereceye girmiş olması). 
• Verilen burs tutarının makul olması.

Eğitim kurumlarının kazançları 

Özel kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel  okullarının işletilmesinden elde edilen kazançlar, gelir ve kurumlar vergisinden istisna. 

İstisna, sayılan kurumlar faaliyete geçtikten sonraki beş yıl için geçerli. Daha sonraki dönemlerde  elde edilen kazançlar vergiye tabi. 

İstisna okulu veya kreşi işleten kişi veya kurum dikkate alınarak değil, okul veya kreş dikkate  alınarak tanımlanmış durumda. Bu kurumları işleten kişi ve kurumların yeni okullar veya kreşler  açması durumunda, yeni açılan okulların veya kreşlerin kazançları için beş yıl süreyle istisnadan  yararlanılabilir. 

Eğitimle ilgili bağışların matrahtan düşülmesi 

Millî Eğitim Bakanlığına bağışlanan okulların inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya okul inşası  için Bakanlığa yapılan bağış ve yardımlar ile mevcut okulların eğitim faaliyetini devam ettirebilmesi  için yapılan her türlü bağış ve yardımlar, sınırsız olarak matrahtan indirilebiliyor. 

Yapılan bağış ve yardımın indiriminde, kazancın belli yüzdesi ile tanımlanan bir sınır yok. Ancak,  tam sınırsız da değil, indirim matrahla sınırlı. Bu çerçevede örneğin, zarar eden kurumların  yaptıkları bağışı daha sonraki yıllarda kazançlarından indirmesi olanaklı değil. 

Bağışlanan okul inşası dolayısıyla yapılan harcamaların indirim zamanı Kanun’da açıkça  düzenlenmiş değil. Gelir İdaresi, hukuken bağışın yapıldığı, bağışa konu değerin mülkiyetinin bağış  yapılan kurum veya kuruluşa geçtiği tarihi esas alıyor. Bu çerçevede; 

• Tesislerin kamu kurum ve kuruluşlarına ait arsa üzerine inşa ettirilmesi halinde, inşaat için  yapılan harcamaların, harcamanın yapıldığı yılın kazancından, 
• Tesislerin mükellefin kendi arsası üzerine inşa ettirilmesi halinde ise bu tesislerin inşası için  yapılan harcamaların, tesisin tamamlanarak bağışlandığı yılın kazancından, 

indirilmesi gerekiyor. 

Öte yandan; 

• Yüksek Öğretim Kanunu’nda yer alan düzenleme gereği, üniversitelere, ileri teknoloji enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devamı ve  desteklenmesi amacıyla kurulmuş ve bu çerçevede faaliyet gösteren Cumhurbaşkanınca vergi  muafiyeti tanınmış vakıflara yapılan her türlü bağışlar ile  
• İlk Öğretim ve Eğitim Kanunu’nda yer alan düzenleme gereği, ilköğretim kurumlarına yapılan  nakdi bağışlar 

sınırsız olarak vergi matrahından indirilebiliyor.