Kurumlar vergisi beyan döneminde sayılı günler

  • Köşe Yazısı
  • 10 dakikalık okuma
  • 17 Nisan 2024
Recep Bıyık

Recep Bıyık

Mevzuat Eğitim ve Araştırma Başkanı, PwC Türkiye

Kurumlar vergisi beyan döneminin sona ermesine sayılı günler kaldı. Beyan dönemi, uzatma  olmazsa 30 Nisan akşamı sona erecek. Son günlerin yoğunluğunda atlanmaması için ben de son  hatırlatmaları yapayım istedim.  

Taşınmaz ve iştirak hissesi satanlarda kazancın fona alınması unutulmamalı 

Taşınmaz ve iştirak hissesi satan ve istisnadan yararlanan kurumlar, satıştan elde edilen kazancın  istisnadan yararlanan kısmını, beyanname verme süresinin sonuna kadar, özel bir fon hesabına  almayı unutmamalı.

Yurt dışı iştirak ve şube kazançlarının transfer süresi bitiyor 

2023 yılında yurt dışı iştirak veya şube kazancı elde eden ve bu kazançlar için istisnadan  yararlanacak kurumlarda, istisna koşullarının sağlanıp sağlanamadığına bir kere daha bakılmalı,  halen getirilmediyse, söz konusu kazancın beyanname verme süresinin sonuna kadar Türkiye’ye  transfer edilmesi sağlanmalı. Aksi halde istisnadan yararlanmak mümkün değil. 

Yurtdışı inşaat işlerinden sağlanan kazançlar için kayıt ihmal edilmemeli 

Yurt dışında inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetler yapan ve elde edilen kazanç için  istisnadan yararlanacak kurumların, söz konusu kazancı Türkiye’de genel sonuç hesaplarına  intikal ettirmesi, istisnanın tek koşulu. Yıl sonu itibariyle gerekli kayıt yapılmıştır ama emin  olmak için bir kere daha bakılmalı. 

Zarar mahsubunda şekil şartlarına dikkat edin 

Geçmiş yıl zararlarının mahsubu, beş yıllık süre sınırlaması yanında beyannamenin tam ve doğru  şekilde doldurulmasına bağlı. Şekli koşullar nedeniyle, ileride geçmiş yıllara ilişkin zararların  mahsubu konusunda sorun çıkabilir. Ayrıca, kazanç varsa zarar mahsubu mutlaka yapılmalı,  sonradan düzeltmek kolay değil.  

Ar-Ge indiriminden ve Teknokent istisnasından yararlanıyorsanız, fon ayırmayı  atlamayın 

2023 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde Ar-Ge indiriminden veya Teknokent istisnasından  yararlanıyorsanız, indirim veya istisna tutarı üzerinden %3 oranında fon ayırmayı unutmayın.  Fon ayırma zamanına ilişkin Kanun’da açık bir hüküm yok, konu net değil. İndirim veya  istisnanın %20’sinin kaybedilmesi riskini almayın, beyanname verme süresi içinde fon ayırın ve  muhasebe kayıtlarını yapın. 

Girişim sermayesi fonu ayırıp kurum kazancından indirmeyi tercih ettiyseniz,  muhasebe kayıtlarını unutmayın 

Ar-Ge indirimi ve Teknokent istisnasından yararlananlarla ilgili zorunluluk yanında, bir de  gönüllü girişim sermayesi fonu uygulaması var. Vergi Usul Kanunu’nun 325/A maddesi  kapsamında gönüllü olarak girişim sermayesi fonu ayırmayı tercih ediyor ve 2023 yılı  beyannamesinde kurum kazancından indiriyorsanız, beyanname verme süresi içinde fon  ayırmayı ve buna ilişkin kayıtları yapmayı unutmayın. 

Yenileme fonuyla ilgili iki konuya dikkat 

Yenileme fonuyla ilgili iki yükümlülüğe dikkat çekmek isterim. Bu yükümlülükler yerine  getirilmediyse, bunun için son günler.

Birincisi, 2023 yılında sabit kıymet satıp oluşan kârı yenileme fonuna koyacak kurumlarda,  satıştan doğan kârın yenileme fonuna alınması. Hala alınmamışsa, beyanname verme süresi  içinde yapılması mümkün. 

İkincisi, yenileme fonuna alınmış kârın zamanında kullanılmamış olması durumunda, satışın  yapıldığı yılı izleyen üçüncü yılın kâr zarar hesabına eklenmesi gerekliliği. Geçmişte ayrılmış  yenileme fonu olanların konuya bakmalarında yarar var. 

Şüpheli hale gelen alacaklar için karşılık ayırmayı unutmayın 

2023 yılında şüpheli hale gelen alacaklarınız için karşılık ayırmayı unutmayın. 

Son yıllarda verilen bazı yargı kararlarında, alacağın şüpheli hale geldiği yıl karşılık ayrılmadıysa,  şüpheli olma durumu devam ediyorsa, sonraki yıllarda da ayrılabilir diyor. Ancak hem Mali  İdarenin görüşü bu yönde değil, hem de eski de olsa tersine de çok yargı kararları var. Bu  çerçevede, dava aşamasında olan alacaklarınızla ilgili dosyaları bir kere daha gözden geçirin,  şüphelilik hali devam eden alacaklar için karşılık ayırın, işi mahkemeye bırakmayın. 

Değersiz alacaklara ilişkin hesaplanan KDV’yi gelir yazmayı unutmayın 

Daha önce karşılık ayırdığınız bir alacağın içinde bu alacağa ilişkin KDV tutarı da var ve bu alacak  2023 yılında değersiz alacak haline gelmişse, indirim konusu yapılan KDV tutarının gelir olarak  dikkate alındığından emin olun. 

Faiz indirimine ilişkin banka dekontunu göndermeyi unutmayın 

Nakit sermaye artışı yapmış ve faiz indirimine hak kazanmışsanız, kurumlar vergisi  beyannamesinin ekinde yer alan tabloyu doldurmayı ve sermaye artışından gelen nakdin banka  hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin banka dekontunu vergi dairesine göndermeyi unutmayın. 

Bu arada 2023 yılı için faiz indiriminde kullanılacak oranın %53,11 olduğunu hatırlatayım. 

Vergiye uyumlu mükellef indirimi koşulları sağlanıyor mu, bir kere daha  değerlendirin 

Vergiye uyumlu mükelleflere uygulanan vergi indiriminin koşullarında çok değişiklik oldu. En  son kapsamlı bir değişiklik 26 Ekim 2021 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 7338 sayılı Kanun’la  yapıldı. Yapılan düzenlemelerle, ikmalen veya re’sen yapılmış ve kesinleşmiş bir tarhiyat  bulunmaması koşulu vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibariyle sınırlandırıldı, indirimin  hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki iki yılda haklarında tarhiyat yapılmamış  olması koşulu, yapılan tarhiyatın kesinleşmesine bağlandı, ayrıca söz konusu süre içinde  kesinleşen tarhiyatın indirim sınırının %1’inden az olması durumunda indirim koşullarının ihlal  edilmemiş sayılması öngörüldü. 

Yapılan değişikliklerin yanında, konuyla ilgili olarak çok sayıda yargı kararı çıktı.  

Yasal değişiklikleri ve güncel yargı kararlarını dikkate alarak, koşulların sağlanıp sağlanmadığına  bir kere daha bakmakta yarar var. 

Beyannamenin süresinde verilmesi birçok açıdan önemli 

Beyannamenin yasal süresinde verilmemesinin usulsüzlük cezası yanında başka sonuçları da  olabiliyor. Vergiye uyumlu mükellef indiriminin ve zararlı bir şirketin başka bir kuruma  devredilmesi durumunda devralan kurumun devralınan zararlarının mahsubu olmak üzere  birçok olanağın ortadan kalkması söz konusu olabiliyor. Beyannamenin zamanında verilmesine  dikkat. 

Beyannamenin tam olarak doldurulmaması bazı hakların kullanımını riske  atabilir 

Beyannamenin, özellikle indirim ve istisnalar ile zararlara ilişkin satırlarının doldurulması  önemli. Kullanılmayan haklar, geri getirilemez şekilde kaybedilebilir. Kaybedilmese de zaman  kaybına ve önemli bir maliyete yol açabilir.

İletişim Formu

PwC çözümleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bize ulaşın

Bizi takip edin